2. Kesmeler (Devam 4)

Device 16F877 XTAL 4  TRISB = %11110000  PORTB = 0  TRISC = 0  PORTC = 0  ON_HARDWARE_INTERRUPT GoTo Kesme  INTCON = %10001000   GoTo AnaProgram Kesme:     If INTCON.0=1 Then  ;PortB değişim kesmesi oluştumu         PORTC.4=PORTB.4         PORTC.5=PORTB.5         PORTC.6=PORTB.6         PORTC.7=PORTB.7         INTCON.0=0     EndIf Context Restore AnaProgram:     PORTC.3=1     DelayMS 500     PORTC.3=0     DelayMS 500 GoTo AnaProgram

Yukarıdaki örnekte PortB’nin değişimi kesmesi kullanılmıştır. Kesme oluştuğunda kesmenin hangi nedenden dolayı oluştuğu direk olarak ilgili Led’e aktarılmıştır.

Şöyle ki program ilk çalıştığında kesme oluşmaz. Ama herhangi bir butona basıldığında ilgili uç değer değiştirir. Bu değer değişiminin anlamı şudur. İlgili pin Logic 0’da duruyorken Logic 1’e giderse değer değişimi oldu demektir ve kesme oluşur. Butonu basılı tuttuğunuzda kesme oluşmaz çünkü uç hala Logic 1’de duruyordur. Ama butonu bıraktığınızda Logic 1’de duran uç Logic 0’a gider ve yeniden bir kesme oluşur. Kesme 1’e giderken oluşursa ilgili led yanar 0’a giderken oluşursa ilgili Led söner.

2. Kesmeler (Devam 3)

Program 18’de aynı anda iki farklı kesme aynı anda kullanılmıştır. Option_Reg.5 ile Timer0’ın çalışması için gerekli olan osilatörü seçmektedir. Bu yazmaç 0 değerini aldığında mikrodenetleyici’ye bağlı olan osilatör seçilir eğer harici bir osilatör kullanmak istiyorsanız RA4 ucuna harici bir osilatör takarak ve bu yazmacı 1 yaparak bu harici osilatörüde kullanabilirsiniz.  Ayrıca osilatörü olduğu gibi kullanabileceğiniz gibi bölerek te kullanabilirsiniz. Eğer Option_Reg.3 0 değerini alırsa Taksimatlandırma oranı Timer0’a uygulanır. Option_Reg registerinin 0,1,2 nolu bitleri Taksimatlandırma oranını seçmemiz için kullanılır. Oran 1/256 için bu bitler 1 yapılır. (zamanlayıcılar ile ilgili daha detaylı anlatımları zamanlayıcılar isimli bölümde bulabilirsiniz.)

Prg: 18

Device 16F877 XTAL 4  TRISB = %00000001  PORTB = 0  TRISC = 0  PORTC = 0  OPTION_REG.5=0; Timer0 için dahili osilatörü kullan  OPTION_REG.3=0; Taksimatlandırma oranını Timer0'a uygula  OPTION_REG.2=1; 1/256 bölme değerini kullan  OPTION_REG.1=1;  OPTION_REG.0=1;  TMR0=0  Dim Sayac As Word  Sayac=0  ON_HARDWARE_INTERRUPT GoTo Kesme  INTCON = %10110000   GoTo AnaProgram Kesme:     If INTCON.1=1 Then; RB0 kesmesi oluştu mu?         Toggle PORTC.1         INTCON.1 = 0     EndIf     If INTCON.2=1 Then; Timer0 kesmesi oluştu mu?         Toggle PORTC.2         INTCON.2=0         Sayac=Sayac +1         If Sayac>=10 Then             Toggle PORTC.3             Sayac=0         EndIf            EndIf Context Restore AnaProgram:     PORTC.0=1     DelayMS 500     PORTC.0=0     DelayMS 500 GoTo AnaProgram

INTCON yazmacında da Bütün kesmeler, RB0 kesmesi, Timer0 kesmesi aktif hale getirilmiştir.

Ana program daha önceki örnek programda da olduğu gibi 500 Ms aralıklarla PortC.0’a bağlı Led yanıp sönecektir.

Eğer PortB.0’a bağlı butona basıldığında kesme devreye girecek ve Kesme isimli alt programa gidilecektir. Burada If önermesi ile INTCON yazmacındaki bayraklar test edilmektedir. Çünkü programda birden fazla kesme aktiftir. Kesmelerden hangisi oluşursa oluşsun her durumda da gidilen program parçası aynı yerdir. Dolayısı ile kesme alt programına gittiğimizde buraya neden geldiğimizi, hangi kesmenin oluştuğunu bilmemiz gerekmektedir.

Oluşan kesmenin ne olduğuna bağlı olarak yapmamız gereken iş farklı olacağı için If önermesi ile yapılacak işlemler birbirinden ayrılmıştır. Eğer RB.0 kesmesi oluşursa PortC.1’e bağlı Led konum değiştirecektir. Yok biz Timer0 kesmesinden dolayı bu alt programa geldi isek bu sefer PortC.1’e bağlı Led konum değiştirecektir.

Ayrıca Timer0 kesmesi oluştuğunda Sayac isimli değişkenin değeri bir arttırılmaktadır. Sayac değişkeninin değeri ne zaman 10’a eşit ve büyük olursa bu seferde PortC.3 e bağlı led konum değiştirmektedir.

Böylece 10 kez Timer0 oluştuğunda PortC.3 konum değiştirecektir.

Context Restore komutu gidilen Kesme alt programından ana programa geri dönüşü sağlayacaktır. Program sistem kapatılıncaya kadar bu şekilde çalışmasına devam edecektir.

2. Kesmeler (devam 2)

Devre 5

Öncelikle devremizi inceleyelim. Devre yapı itibariyle diğer devrelerden farklı değil. PortB.0 bacağına bir buton bağlanmış PortC ucuna ise dört adet led bağlı. (Led’lerin çalışma voltajı +5V’a alınmış ve bu nedenle de direnç bağlanmamıştır.)

Burada RB0 harici kesmesinin nasıl kullanılacağını inceleyeceğiz. Port isimlerine dikkat edilirse RB0/INT ifadesini göreceksiniz. Buradaki INT kısaltması interrupt kelimesinin kısaltmasıdır yani bu ucun kesme giriş noktası olduğunu göstermektedir. Butonun bağlanışına dikkat ederseniz, Buton basılı değilken bu uç Logic 0’da kalmaktadır. Butona basıldığında ise Logic olarak 1 durumuna gitmektedir. Bu önemli bir durumdur. Çünkü bu girişin hangi Logic durumda kesmeye gideceği ayarlamamız gerekmektedir. Dışarıdan gelen bilgi Logic 1 olduğunda kesme oluştur yada Logic 0 olduğunda kesme oluştur. Hangi durum devremiz için uygunsa birisinin seçilmesi gerekir. Eğer bu ayar yapılmadı ise standart olarak bu Logic 1’e gidince kesme oluştura ayarlıdır. Bunun ayarlamasını daha sonraki örnekte inceleyeceğiz. Şimdiki örneğimizde kesme Logic 1’deyken oluşacaktır.

 Prg 16:

Device 16F877 XTAL 4  TRISB = %00000001  PORTB = 0  TRISC = 0  PORTC = 0  ON_HARDWARE_INTERRUPT GoTo Kesme  INTCON = %10010000   GoTo AnaProgram Kesme:     Toggle PORTC.1     INTCON.1 = 0 Context Restore AnaProgram:     PORTC.0=1     DelayMS 500     PORTC.0=0     DelayMS 500 GoTo AnaProgram

Klasik cihaz ve kristal tanımlamalarının ardından Portların tanımlamaları yapılmıştır. PortB’nin 0 nolu ucu giriş diğer uçları çıkış, PortC’nin bütün uçları çıkış olarak tanımlanmıştır.

“ON_HARDWARE_INTERRUPT GoTo Kesme” satırında donanımsal kesme oluştuğunda ana programdan ayrılıp gidilmesi gereken etiket adresi belirtilmiştir.

 INTCON = %10010000 satırında  ise evrensel kesme ile birlikte PortB.0 kesmesi aktif hale getirilmiştir. Hemen arkasından GoTo Ana Program diyerek asıl çalışacak olan program etiketine gidilmiştir. Çünkü eğer bu işlem yapılmaz ise kesme rutini programın başında tanımlandığı için kesme oluşmasa da kesme rutini çalışacaktır. Bu istenmeyen bir durumdur bu yüzden programın çalışması sırasında kesme rutininin üzerinden atlanması gerekmektedir.

Ana program içinde yapılan işlem programdan da görebileceğiniz gibi 500 Ms aralıklar ile PortC.0’a bağlı olan led’in yakılıp söndürülmesidir. Bu işlem mikrodenetleyici tarafından bir döngü içinde sürekli tekrar edilirken eğer butona basılırsa bir kesme oluşacaktır. Programın neresinde olursanız olun kesme oluştuğunda direk olarak kesme isimli alt programa yönlenirsiniz. Bu alt programda PortC.1’rine bağlı Led durum değiştirecektir. Alt programdan geri dönerken önce ilgili bayrağı INTCON.1 = 0 komutunu kullanarak sıfırlamamız gerekmektedir. Context Restore komutu ile de ana programda kaldığımız yere geri dönmekteyiz. Eğer bayrağı sıfırlamadan ana programa geri dönersek bayrak hala Logic 1 olduğu için yeniden kesme oluşmamış olsa bile kesme alt programına tekrar geri dönüş yaparız.

Bu programı eğer kesme kullanmaz isek aşağıdaki şekilde de yazabiliriz.

Prg 17:

Device 16F877 XTAL 4  TRISB = %00000001  PORTB = 0  TRISC = 0  PORTC = 0 AnaProgram:     If PORTB.0=1 Then Toggle PORTC.1     PORTC.0=1     DelayMS 500     PORTC.0=0     DelayMS 500 GoTo AnaProgram

Yukarıdaki programın kesme kullanmadan farkı ne diye düşünürseniz; programa dikkatli baktığınızda farkın çok büyük olduğunu göreceksiniz. If önermesi ile butona basılmasının kontrolü yapıldıktan sonra yaklaşık olarak 1 sn boyunca butona basılma kontrolü tekrar yapılmamakta. Eğer bu sırada butona basılıp çekilirse program butona basıldığının farkına varmayacaktır. Normal çalışmasına devam edecektir.  Böylelikle basılan tuşlar kaçırılacak ve programınız yapması gereken işi yapamayacaktır.

2. Kesmeler (devam 1)

INTCON YAZMACI

               

R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-X
GIE	PEIE	T0IE	INTE	RBIE	T0IF	INTF	RBIF
Bit 7							Bit 0

Bit 7       GIE: Bütün Kesmeleri Devreye Al

                                1=Bütün kesmeler devrede

                               0=Kesmeler devre dışı

                Bit 6       PEIE: Haberleşme kesmesi

                               1=Haberleşme kesmesi devrede

                               0=Haberleşme kesmesi devre dışı

                Bit 5       T0IE: Timer0 kesmesi

                               1=Timer 0 kesmesi devrede

                               0=Timer 0 kesmesi devre dışı

                Bit 4       INTE: RB0 harici kesmesi

                               1=RB0 harici kesmesi devrede

                               0=RB0 harici kesmesi devre dışı

                Bit 3       RBIE: PortB’nin değişim kesmesi

                                1=Değişim kesmesi devrede

                               0=Değişim kesmesi devre dışı

                Bit 2       T0IF: Timer 0 bayrağı

                               1=Timer 0 kesmesi oluştu

                               0=Timer 0 kesmesi oluşmadı

                Bit 1       INTF: RB0 kesmesi bayrağı

                               1=RB0 kesmesi oluştu

                               0=RB0 kesmesi oluşmadı

                Bit 0       RBIF: PortB Değişim bayrağı

                               1=PortB değişim kesmesi oluştu

                               0=PortB değişim kesmesi oluşmadı



OPTION_REG YAZMACI

R/W-1	R/W-1	R/W-1	R/W-1	R/W-1	R/W-1	R/W-1	R/W-1
RBPU	INTEDG	T0CS	T0SE	PSA	PS2	PS1	PS0
Bit 7							Bit 0

                Bit 7       RBPU: PortB Pull-up aktif biti

                               1=PortB Pull-ups aktif değil

                               0=PortB Pull-ups aktif

                Bit 6       INTEDG: Kesme kenarı seçimi

                               1=RB0 kesmesini kenar yükselirken oluştur

                               0=RB0 kesmesini kenar düşerken oluştur

                Bit 5       T0CS: Timer0 clock kaynağı seçim biti

                               1=RA4 ucundan harici Clock kaynağı

                               0=Dahili osilatörü kullan

                Bit 4       T0SE: Harici Timer0 kaynağının tetikleme kenar seçimi

                               1=RA4 ucu Yüksekten düşüğe giderken tetiklen

                               0=RA4 ucu Düşükten yükseğe çıkarken tetiklen

                Bit 3       PSA: Taksimatlandırma değerinin uygulanacağı zamanlayıcı

                               1= WDT’ye uygula

                               0=Timer0’a uygula

                Bit 2-0   Taksimatlandırma değeri

Bit	TMR0	WTD
000	1:2	1:1
001	1:4	1:2
010	1:8	1:4
011	1:16	1:8
100	1:32	1:16
101	1:64	1:32
110	1:128	1:64
111	1:256	1:128

PIE1 YAZMACI

R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0
PSPIE	ADIE	RCIE	TXIE	SSPIE	CCP1IE	TMR2IE	TMR1IE
Bit 7							Bit 0

                Bit 7       PSPIE: Paralel Slave Port Okuma/Yazma kesmesi

                               1=PSP Okuma/Yazma kesmesi aktif

                               0= PSP Okuma/Yazma kesmesi aktif değil

                Bit 6       ADIE: A/D çevirici kesmesi

                               1=A/D kesmesi aktif

                               0=A/D kesmesi aktif değil

                Bit 5       RCIE: USART alıcı kesmesi

                               1=USART alıcı kesmesi aktif

                               0=USART alıcı kesmesi aktif değil

                Bit 4       TXIE: USART gönderici kesmesi

                               1=USART gönderici kesmesi aktif

                               0=USART gönderici kesmesi aktif değil

                Bit 3       SSPIE: Senkron Seri Port kesmesi

                               1=SSP kesmesi aktif

                               0=SSP kesmesi aktif değil

                Bit 2       CCP1IE:CCP1 kesmesi

                               1=CCP1 kesmesi aktif

                               0=CCP1 kesmesi aktif değil

                Bit 1       TRM2IE:Timer2 kesmesi

                               1=Timer2 kesmesi aktif

                               0=Timer2 kesmesi aktif değil

                Bit 0       TMR1IE:Timer1 kesmesi

                               1=Timer1 kesmesi aktif

                               0=Timer1 kesmesi aktif değil

PIE2 YAZMACI

R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0
Bit 7							Bit 0

                Bit 7       Kullanılmıyor

                Bit 6       Ayrılmış Alan

                Bit 5       Kullanılmıyor

                Bit 4       EEIE: Eprom yazma kesmesi

                               1=Eprom yazma kesmesi kesmesi aktif

                               0= Eprom yazma kesmesi kesmesi aktif değil

                Bit 3       BCLIE: Hat çarpışması kesmesi

                               1=BCLIE kesmesi aktif

                               0=BCLIE kesmesi aktif değil

                Bit 2       Kullanılmıyor

                Bit 1       Kullanılmıyor

                Bit 0       CCP2IE:CCP2 kesmesi

                               1=CCP2 kesmesi aktif

                               0=CCP2 kesmesi aktif değil

PIR1 YAZMACI

R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0
Bit 7							Bit 0

                Bit 7        PSPIF: Paralel Slave Port Okuma/Yazma bayrağı

                               1=Okuma/Yazma kesmesi oluştu

                               0=Kesme oluşmadı

                Bit 6        ADIF: A/D çevirici kesme bayrağı

                               1=AD çevrimi tamamlandı

                               0=AD çevirimi henüz tamamlanmadı

                Bit 5        RCIF: USART alıcı kesmesi bayrağı

                               1=Alıcı tamponu dolu (veri geldi)

                               0=Alıcı tamponu boş

                Bit 4        TXIF: USART gönderici kesmesi bayrağı

                               1=Gönderici tamponu boş (Veri gönderildi)

                               0=Gönderici tamponu dolu

                Bit 3        SSPIF: Senkron Seri Port kesme bayrağı

                               1=SSP kesmesi oluştu

§   SPI: Gönderme/Alma işlemi gerçekleşti

§   I2C Slave: Gönderme/Alma işlemi gerçekleşti

§   I2C Master:

·          Gönderme/Alma işlemi gerçekleşti

·          START bilgisi oluştu

·          STOP bilgisi oluştu

·          RESTART bilgisi oluştu

·          Acknowledge bilgisi oluştu

·          START/STOP bilgisi oluştu ( Multi-Master sistemde)

                                               0=SSP kesmesi oluşmadı

                Bit 2        CCP1IF: CCP1 kesme bayrağı

                               Capture Modu için

                                               1=Tmr1 kesmesi oluştu

                                               0=Tmr1 kesmesi oluşmadı

                                               Compare Modu için

                                               1=Tmr1 kesmesi oluştu

                                               0=Tmr1 kesmesi oluşmadı

                                               Pwm Modu için

                                               Kullanılmaz

                Bit 1        TMR2IF:Timer2 kesmesi bayrağı

                               1=Timer2 kesmesi oluştu

                               0=Timer2 kesmesi oluşmadı

                Bit 0        TMR1IF:Timer1 kesmesi bayrağı

                               1=Timer1 kesmesi oluştu

                               0=Timer1 kesmesi oluşmadı

PIR2 YAZMACI

R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0	R/W-0
Bit 7							Bit 0

                Bit 7       Kullanılmıyor

                Bit 6       Ayrılmış Alan

                Bit 5       Kullanılmıyor

                Bit 4       EEIE: Eprom yazma kesmesi bayrağı

                               1=Eprom yazma kesmesi kesmesi oluştu

                               0= Eprom yazma kesmesi kesmesi oluşmadı

                Bit 3       BCLIE: Hat çarpışması kesmesi

                               1=BCLIE kesmesi oluştu

                               0=BCLIE kesmesi aktif oluşmadı

                Bit 2       Kullanılmıyor

                Bit 1       Kullanılmıyor

                Bit 0       CCP2IE:CCP2 kesmesi

                               1=CCP2 kesmesi oluştu

                               0=CCP2 kesmesi aktif oluşmadı